Życie codzienne w Stanach Zjednoczonych i w Polsce różni się pod wieloma względami! Te dwa kraje różnią się np. systemem opieki zdrowotnej, prawem pracy, edukacji, a nawet poziomem bezpieczeństwa. Dodatkowo, Stany Zjednoczone, ze względu na swoją strukturę, charakteryzują się znacznymi różnicami stanowymi, a zatem w wyżej wymienionych obszarach, różnice są znaczące również w obrębie Stanów Zjednoczonych. W niniejszym artykule przyjrzymy się wybranym różnicom, aby na ogólnym poziomie zrozumieć, jak życie w USA różni się od życia w Polsce.
Ubezpieczenie zdrowotne
USA: System opieki zdrowotnej w USA jest w dużej mierze prywatny. Większość Amerykanów korzysta z ubezpieczenia zdrowotnego oferowanego przez pracodawców, choć istnieją także programy rządowe, takie jak Medicare dla osób starszych i Medicaid dla osób o niskich dochodach. Koszty opieki zdrowotnej w USA są znacznie wyższe niż w Polsce! Brak ubezpieczenia może prowadzić do poważnych problemów finansowych w przypadku choroby czy wypadku. Warto o to zadbać nawet w przypadku krótkiego pobytu w USA, by nie wpędzić się w gigantyczne koszty leczenia podczas wakacji. Wielu Amerykanów korzysta z pomocy medycznej i dentystycznej poza granicami swojego kraju, np. w Europie.
Polska: W Polsce system opieki zdrowotnej jest publiczny i finansowany z podatków. Każdy obywatel ma prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Chociaż prywatne ubezpieczenia i kliniki również istnieją, większość Polaków korzysta z publicznego systemu zdrowotnego, który jest znacznie tańszy niż w USA, choć czasami mniej wydajny, a okres oczekiwania na leczenie, koszmarnie długi. Mimo to, prywatne leczenie w Polsce jest nadal tańsze, niż prywatne leczenie w USA.
Prawo pracy, wynagrodzenia i podatki w USA
USA: Prawo pracy w USA jest bardziej elastyczne, co oznacza, że pracodawcy mają większą swobodę w zatrudnianiu i zwalnianiu pracowników. Standardowy tydzień pracy wynosi 40 godzin, ale w wielu zawodach normą jest praca w godzinach nadliczbowych, często bez dodatkowego wynagrodzenia. Napiwki, przyznawane w USA częściej i na znacznie wyższym poziomie niż w Polsce, stanowią większość dochodów pracowników usługowych. (Kliknij, by dowiedzieć się więcej o kulturze napiwków w USA). Ponadto, minimalna płaca jest ustalana na poziomie federalnym, ale różni się w poszczególnych stanach. Poszczególne stany mają również różne stawki podatków dochodowych, sprzedaży i nieruchomości. Co niezwykle kuszące dla wielu przedsiębiorców, w USA istnieje kilka stanów, które oferują szczególnie korzystne warunki podatkowe, w tym brak podatku dochodowego! 🙂
Polska: W Polsce prawo pracy zapewnia większą ochronę pracownikom. Zwolnienie pracownika wymaga zwykle uzasadnienia i przestrzegania określonych procedur. Tygodniowy czas pracy wynosi 40 godzin, a nadgodziny są płatne dodatkowo. Minimalna płaca jest ustalana przez rząd i jest jednolita dla całego kraju.
System edukacji
USA: System edukacji w USA jest zdecentralizowany, co oznacza, że poszczególne stany mają znaczną autonomię w kształtowaniu programów nauczania i zarządzaniu szkołami. Szkoły publiczne są finansowane z lokalnych podatków, co prowadzi do znacznych różnic w jakości edukacji w zależności od regionu. Edukacja wyższa jest płatna, a koszty studiowania mogą być bardzo wysokie. (Kliknij, by dowiedzieć się więcej o pracy podczas studiów). Bardzo często młodzi rodzice wcześnie zaczynają oszczędzać na studia dla swoich dzieci. Ale… istnieją programy oszczędnościowe na edukację, które pozwalają rodzicom zabezpieczyć fundusze na przyszłe koszty studiów dzieci. Jednym z takich programów jest *529 Plan*, który oferuje dwie główne opcje:
- Prepaid Tuition Plans (Plany z góry opłaconych czesnych): Pozwalają on zapłacić za przyszłe czesne na uniwersytet z góry. To może być korzystne przy założeniu, że koszty studiów będą rosły szybciej niż inflacja. Plany te są zazwyczaj ograniczone do publicznych uczelni w danym stanie.
- Education Savings Plans (Plany oszczędnościowe na edukację): Pozwalają na inwestowanie pieniędzy na przyszłe koszty edukacji. Fundusze te mogą być używane na czesne, a także na inne wydatki edukacyjne jak książki, zakwaterowanie czy opłaty.
Warto jednak pamiętać, że zasady i dostępność tych planów mogą się różnić w zależności od stanu.
Polska: W Polsce system edukacji jest bardziej scentralizowany, z jednolitym programem nauczania obowiązującym w całym kraju. Szkoły publiczne są finansowane z budżetu państwa, co zapewnia bardziej równomierny poziom edukacji. Studia wyższe na uczelniach publicznych są bezpłatne, choć istnieją również płatne uczelnie prywatne. Istnieje zatem możliwość wyboru bardzo dobrej, darmowej uczelni w Polsce, co w USA jest niemożliwe.
Bezpieczeństwo
USA: Poziom bezpieczeństwa w USA różni się w zależności od regionu i to diametralnie! W niektórych miastach wskaźniki przestępczości są wysokie i można śmiało stwierdzić, że jest w nich dość niebezpiecznie, podczas gdy inne obszary są bardzo bezpieczne i można śmiało chodzić w nocy po ulicach, jak w Polsce. Posiadanie broni palnej jest powszechne, co wynika z amerykańskiej konstytucji i prawa do samoobrony. W związku z czym, zabójstwa z użyciem broni są częstsze niż w Polsce. Jednakże zwolennicy posiadania broni argumentują, że prawo posiadania broni sprawia, iż czują się w USA bezpiecznie, zwłaszcza w przypadku napadu lub włamania. Zjawisko bezdomności jest również większe w USA, niż w Polsce, ale znów, różnice stanowe są niesamowite. Cytując za Forsal.pl “W Polsce na 10 tys. mieszkańców jest 8 bezdomnych, w USA 17. Ale w Kalifornii ten wskaźnik sięga 40,9 (dane z 2020 r.).” Kalifornia zmaga się również z wysokim poziomem narkomanii. Na korzyść USA przemawia jednak fakt, że Policja w USA jest dobrze wyposażona, cieszy się zaufaniem społecznym i ma szerokie uprawnienia – znacznie większe niż polska.
Polska: Polska jest generalnie uważana za bezpieczny kraj. Przestępczość jest na stosunkowo niskim poziomie, a posiadanie broni palnej jest ściśle regulowane. Policja jest odpowiedzialna za utrzymanie porządku i bezpieczeństwa, lecz jej uprawnienia są bardziej ograniczone w porównaniu do USA, co powoduje, że interwencja Policji w Polsce bywa mniej skuteczna, np. w przypadkach wezwań do przemocy domowej. Co ciekawe, Policja w Polsce ma uprawnienia do wyrywkowej kontroli drogowej, co w USA nie jest możliwe, ze względu na Czwartą Poprawkę konstytucji, która chroni obywateli przed nieuzasadnionymi przeszukaniami i zatrzymaniami. Czy to plus, czy minus, pozostawiamy bez oceny! 🙂
Różnica między pogodą w Polsce, a pogodą w USA
Pogoda w Polsce i USA wykazuje znaczne różnice ze względu na różnorodność klimatyczną obu krajów. Polska, z klimatem umiarkowanym, doświadcza czterech pór roku, z mroźnymi zimami, ciepłymi latami oraz umiarkowanymi wiosnami i jesieniami. Natomiast w USA, ze względu na jego ogromne terytorium, klimat jest znacznie bardziej zróżnicowany! Na północy, np. w stanach Minnesota i Płn. Dakota, występują surowe zimy z obfitymi opadami śniegu, podczas gdy południe (Floryda, Alabama) charakteryzują gorące, wilgotne lata i łagodne zimy. Na zachodzie, w stanach takich jak Kalifornia, klimat śródziemnomorski zapewnia łagodne, deszczowe zimy i suche lata. Natomiast w centralnej części kraju, tzw. Tornado Alley, często dochodzi do gwałtownych burz i tornad wiosną i latem. Ta różnorodność klimatyczna sprawia, że życie codzienne i planowanie aktywności na świeżym powietrzu różni się znacznie między poszczególnymi stanami.
Podsumowanie
Różnice między życiem w USA a w Polsce są znaczne i obejmują wiele aspektów codziennego życia! W powyższym artykule poruszyliśmy jedynie niewielki procent tych różnic. Jednakże, ich zrozumienie może być kluczowe dla osób rozważających przeprowadzkę do jednego z tych krajów lub po prostu ciekawych, jak wygląda życie po drugiej stronie oceanu. Z pewnością, różnice stanowe powodują, że ciężko jest ustalić zasady i cechy charakterystyczne dla USA w wyżej wymienionych obszarach, wszak życie codzienne w Montanie różni się od życia codziennego na Florydzie, tak jak życie w Teksasie różni się od życia w Nowym Jorku.
Potrzebujesz wizy do USA? Pomożemy!
Jeśli rozważasz przeprowadzkę do USA, zachęcamy do kontaktu! Nasza kancelaria oferuje profesjonalne wsparcie i doradztwo w zakresie wiz imigracyjnych i nieimigracyjnych.
Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szczegółowe i dostosowane do Twoich potrzeb porady z zakresu imigracji do USA.